WIBOR przed TSUE: Przełomowa sprawa dla kredytobiorców złotówkowych
Przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) już w dniu 11 czerwca 2025 roku odbędzie się rozprawa w sprawie dotyczącej legalności wykorzystywania polskiego wskaźnika WIBOR w umowach kredytów konsumenckich. Sąd Okręgowy w Częstochowie na podstawie art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej zwrócił się do TSUE z wnioskiem o udzielenie odpowiedzi dotyczących stawki WIBOR i zmiennego oprocentowania kredytów złotowych stosowanych w umowach przez banki. Sprawa została zainicjowana w związku ze sporem między konsumentem a bankiem PKO BP S.A.
Co jest przedmiotem postępowania przed TSUE?
Polski Sąd zwrócił się do TSUE z następującymi pytaniami:
1) Czy dyrektywę Rady 93/13/EWG należy interpretować w ten sposób, że pozwala sądom ocenę postanowień umownych dotyczących zmiennego oprocentowania opartego o wskaźnik referencyjny WIBOR?
2) Czy jeśli tak, to analiza ta może również obejmować mechanizm ustalania oprocenowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR?
3) Czy zgodnie z ww. Dyrektywą – zapisy dotyczące wskaźnika WIBOR mogą być uznane za nieuczciwe w przypadku, gdy:
a) powodują znaczącą nierównowagę ze szkodą dla konsumenta?
b) konsument został niewłaściwie poinformowany o ryzyku zmiennej stopy procentowej oraz zasadach ustalania WIBORu?
4) Czy w przypadku uznania postanowień dotyczących WIBOR-u za nieuczciwe – możliwe jest dalsze obowiązywanie umowy, w której oprocentowanie opiera się wyłącznie na marży banku, bez elementu zmiennego?
Pełna treść pytań prejudycjalnych:
Sąd Okręgowy w Częstochowie skierował do TSUE następujące pytania prejudycjalne
1. Czy art. 1 ust. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że pozwala on na badanie postanowień umownych dotyczących zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR?
2. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze, czy art. 4 ust. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że pozwala on na badanie postanowień umownych dotyczących zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR?
3. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze i drugie, czy art. 3 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że zapisy umowy dotyczące zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR można traktować jako stojące w sprzeczności z wymogami dobrej wiary i powodujące znaczącą nierównowagę wynikających z umowy praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta, z uwagi na niewłaściwe poinformowanie konsumenta odnośnie narażenia na ryzyko zmiennej stopy procentowej, w tym w szczególności niewskazaniu w jaki sposób ustala się wskaźnik referencyjny będący podstawą ustalania zmiennego oprocentowania i jakie wątpliwości są związane z jego nietransparentnością oraz nierównomierny rozkład tego ryzyka na strony umowy?
4. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na wcześniejsze pytania, czy art. 6 ust. 1 w zw. z art. 3 ust. 1 i 2 zdanie 2 oraz art. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, iż w przypadku uznania za nieuczciwe postanowienia umownego dotyczącego zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR możliwym jest dalsze funkcjonowanie umowy, w której wysokość oprocentowania kwoty kapitału kredytu będzie się opierała na drugim składniku ustalającym wysokość oprocentowania zawartym w umowie, to jest stałej marży banku, co spowoduje zmianę oprocentowania kredytu ze zmiennego na stałe?
Potencjalne skutki dla kredytobiorców
Rozprawa przed TSUE może mieć przełomowe znaczenie dla setek tysięcy kredytobiorców w Polsce. Jest to pierwsza sprawa dotycząca polskiego WIBORu, która jest rozpoznawana przed TSUE. Jeśli Trybunał uzna, że stosowanie WIBOR-u w umowach kredytowych narusza prawa konsumentów, może to otworzyć drogę do:
Jak się przygotować?
W związku z nadchodzącym wyrokiem TSUE, warto:
Nasza kancelaria oferuje kompleksową pomoc prawną dla kredytobiorców złotówkowych. Jeśli mają Państwo pytania dotyczące swojej umowy kredytowej lub chcą Państwo zlikwidować WIBOR, zapraszamy do kontaktu. Po wydaniu orzeczenia przez TSUE możemy przesłać Państwu bezpłatny poradnik informujący o dalszych krokach w sprawie. Jeśli chcesz taki otrzymać prześlij nam wiadomość w zakładce kontakt.
